Pag 37 (PL)   B1-2022 PNKV Biuletyn online.

Jadwiga Pol-Tyszkiewicz

Złota medalistka

Medale mają różne funkcje. Jako nagroda i uznanie za wybitne osiągnięcia w pewnej dziedzinie, upamiętnienie specjalnych okazji, jak urodziny, śluby, objęcie władzy czy wydarzenia historyczne. Najbardziej znane są te olimpijskie, ale najbardziej powszechne i cenione wśród historyków i kolekcjonerów są te okazjonalne, uświetniające pewien moment w czasie. Te medale zawierają w sobie wiele informacji o czasach, w których powstały. Sztuka medalierska powstała we Włoszech w okresie renesansu. Bezpośrednim źródłem inspiracji były odkrycia archeologiczne starożytnych monet z wizerunkami cesarzy rzymskich.

Medal jest miniaturą portretu lub obrazu. Informacja w nim zawarta jest kompaktowa i symboliczna. Aby umieścić go we właściwym kontekście historii, odtworzyć tło i atmosferę tego symbolu, potrzeba głębokiej znajomości badanego okresu oraz dużej intuicji badawczej. Jedną z takich właśnie osób jest Jadwiga Pol-Tyszkiewicz, która zdobyła już kilka medali za medale.

Po ukończeniu studiów bibliotekoznawstwa na wydziale filologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego Jadwiga rozpoczęła pracę w nowopowstałym Muzeum Sztuki Medalierskiej, które mieściło się wówczas w zabytkowym, Ratuszu Wrocławskim. W 1975 roku w ramach współpracy kulturalnej z krajami Europy Zachodniej Jadwiga otrzymała trzy-miesięczne stypendium naukowe do Holandii. Bazą badań historycznych medalierstwa holenderskiego było muzeum Koninklijk Kabinet voor Munten- Penningen en Gesneden Stenen w Hadze. Szeroki dostęp zarówno do bogatej kolekcji medali, specjalistycznej biblioteki jak i innych źródeł naukowych, umożliwił jej zgromadzenie dużej ilości materiałów, które wykorzystała do opracowania tematu po powrocie do Polski

W Hadze poznała też swojego przyszłego męża. Ślub odbył się po jakimś czasie we Wrocławiu. Jadwiga pokochała Holandię od samego początku. Z zapałem uczyła się języka, dalej pogłębiała wiedzę o historii i kulturze nowego kraju. Niebawem podjęła prace w Haags Gemeentemuseum (obecnie Kunstmuseum Den Haag), a po trzech latach w Stedelijk Museum w Goudzie, gdzie opracowywała tamtejsze kolekcje medali. Oprócz tego współpracowała z renomowanymi autorami przy wydaniach książek historycznych. Własne badania naukowe nad artystą medalierem z przełomu XIX i XX wieku Chrisem van der Hoef zarezultowały przyznaniem złotego medalu (zdjęcie na okładce) w ramach konkursu naukowego ogłoszonego przez Teylers Tweede Genootschap w Haarlemie. Dwa lata po tym wydarzeniu ukazała się książka, w której Jadwiga odpowiedzialna była za naukowy katalog medali oraz artystyczną analizę prac artysty. {F. Jintes & J.T. Pol-Tyszkiewicz: Chris van der Hoef 1875-1933. Leiden, 1994. ISBN 9070884593}

Jadwiga pracuje już 15 lat w muzeum Beelden aan Zee w Hadze, gdzie odpowiedzialna jest za kolekcje współczesnych artystycznych medali holenderskich. Z ogromnym oddaniem propaguje wśród publiczności tę obecnie bardzo mało znaną, ale niezwykle ciekawą dziedzinę sztuki. W 2020 roku została nagrodzona medalem zasługi przez holenderskie Vereniging voor Penningkunst.

Z Jadwigą Pol-Tyszkiewicz rozmawiał Waldemar Pankiw.

- - -